Phát hiện một loài ong Cúc cu mới cho khoa học ở Vườn Quốc gia Vũ Quang

Thứ ba - 01/10/2024 03:02

Trong khuôn khổ đề tài VAST04.07/23-24 thuộc các hướng ưu tiên của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, các nhà khoa học Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật cùng các đồng nghiệp đã phát hiện một loài ong ký sinh mới cho khoa học. Loài Pasites vuquang Tran, Engel, and L.T.P. Nguyen, 2024 thuộc giống Pasites, tộc Ammobatini, họ Apidae (họ Ong mật), và được đặt tên theo nơi phát hiện ra chúng, Vườn Quốc gia Vũ Quang.

Pasites Jurine là một trong những giống có phân bố rộng rãi nhất của tộc ong ký sinh Ammobatini (phân họ Nomadinae). Các loài Pasites xuất hiện từ vùng Cổ Bắc (Holarctic) đến mũi Hảo Vọng của Nam Phi, Madagascar, Bắc châu Á đến Nam châu Á. Hiện tại, có 21 loài đã được mô tả và phần lớn tìm thấy ở Malagasy và châu Phi. Một số loài tìm thấy ở châu Á, như Pasites castanomelaena từ miền bắc Ấn Độ, P. curiosa từ miền nam Iran, P. esakii từ Nhật Bản và đông bắc Trung Quốc, và P. maculata, phân bố từ Tây Ban Nha và Morocco đến Bán đảo Triều Tiên. Các loài Pasites thường đẻ trứng ký sinh vào thành tế bào ấu trùng vật chủ, phần lớn là các loài của phân họ Nomiinae, họ Halictidae.
Việc phát hiện loài Pasites vuquang cũng ghi nhận sự xuất hiện lần đầu tiên của tộc Ammobatini và giống Pasites ở Việt Nam. Điều này, cho thấy tiềm năng đa dạng sinh học của Việt Nam còn chưa được khám phá đầy đủ. Với những khảo sát và nghiên cứu sâu sẽ mang lại những thông tin làm rõ thêm về sự đa dạng sinh học của Việt Nam.

Pasites vuquang Tran, Engel, and L.T.P. Nguyen, 2024
Loài Pasites vuquang tương tự như P. maculata nhưng có thể phân biệt bằng lớp vỏ bóng với các chấm lõm dày đặc hơn; ở con cái, các chấm lõm cách nhau tới một lần đường kính chấm lõm (so với ba lần đường kính chấm lõm ở P. maculata); ở con đực, các chấm lõm cách nhau nhỏ hơn nhiều so với đường kính chấm lõm (so với ba lần đường kính chấm lõm ở P. maculata). Con đực có thể được phân biệt thêm bằng đặc điểm thân của chúng; ở P. vuquang, rìa đỉnh đốt bụng 8 có một vết rạch đặc biệt sâu và hẹp (so với một chỗ lõm nông và rộng ở P. maculata) và các gonostyli nhọn với các lông dài ở đỉnh (so với tròn với các lông ngắn hoặc dài ở đỉnh ở P. maculata). Hình dạng của các dải lông trắng cũng có phần khác nhau giữa các mẫu vật được so sánh của hai loài P. vuquang và P. maculata. Ở P. vuquang, các đốt lưng II–V có các dải lông tơ bị ngắt quãng rộng rãi ở giữa (so với các dải lông tơ bị ngắt quãng hẹp ở giữa, đôi khi ngoại trừ trên đốt lưng II)